Milieu Centraal brengt voor je in kaart hoe goed een keurmerk nou eigenlijk ‘scoort’. Dat wil zeggen: we laten je zien wat een keurmerk vraagt van de aangesloten producenten én hoe goed dat is ten opzichte van andere keurmerken. Zodat jij makkelijker een duurzame keuze kunt maken.
We doen dit door punten te geven voor de ambitie van een keurmerk (dat wil zeggen: voor de eisen die een keurmerk aan een producent stelt). Ook geven we punten voor de manier waarop de werkwijze vervolgens gecontroleerd wordt. Ook kijken we naar hoe transparant een keurmerk is. Ieder thema krijgt daarbij een score.
Op welke manier beïnvloedt een keurmerk het milieu en het klimaat? En hoe hoog scoort een keurmerk daarmee ten aanzien van andere keurmerken? We zetten het per productgroep op een rij.
Dierenwelzijn heeft te maken met hoe dieren leven. Bijvoorbeeld hoe hun stal of leefruimte eruitziet, hoe ze worden behandeld tot aan de slacht, en of ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Verschillende beeldmerken zeggen verschillende dingen over het welzijn van dieren in het productieproces.
Wie werken er buiten Europa allemaal aan de producten die we in Nederland consumeren, en onder welke omstandigheden? Een beeldmerk kan iets zeggen over werkomstandigheden, arbeidsrechten, over gepast loon en ook over bijvoorbeeld veiligheid.
Waar staat een beeldmerk precies voor en kun je daar makkelijk achter komen? Zijn de eisen goed vindbaar en makkelijk te begrijpen? En hoe concreet en meetbaar is het eigenlijk, wat er beloofd wordt? Bij alle keurmerken die met voeding te maken hebben, bekijken we op welke manier een keurmerk inzicht geeft in wát ze doen, en hóe ze dat doen.
Een keurmerk kan zelf controleren in welke mate producenten zich aan de gestelde eisen houden – of ze kunnen dat door een externe partij laten doen. Dit heeft allemaal invloed op de betrouwbaarheid van een beeldmerk. Bij voeding kijken we daarnaast of er consequenties zijn als een producent níét aan alle eisen voldoet. Ook checken we of een product in een verpakking met het beeldmerk ook echt gemaakt is volgens de beloofde eisen.
Dan heb je te maken met een keurmerk dat voorloopt op de rest
Om te beoordelen hoe groot de ambitie van een keurmerk, onderzoeken we verschillende dingen. Zo nemen we mee hoe de eisen die een keurmerk stelt het klimaat en de natuur beïnvloeden, en in hoeverre het bijdraagt aan beter dierenwelzijn. Ook kijken we naar de mate waarin het keurmerk de werkomstandigheden en het welbevinden van werknemers buiten Europa verbetert.
Samengevat kijken we dus naar hoe een keurmerk:
Hoe ambitieus een keurmerk op het gebied van duurzaamheid is, is niet altijd makkelijk te beoordelen. Dat kunnen we uitleggen aan de hand van een broek. Het maken van een broek heeft natuurlijk impact op het milieu. Door de keuze voor bepaalde vezels en hoe die geteeld of geproduceerd zijn bijvoorbeeld. En door de manier waarop die vezels weer verwerkt worden tot stof, en vervolgens tot een kledingstuk. Maar daarnaast heeft de duurzaamheid van een broek óók te maken met omstandigheden waarin de broek gemaakt wordt. Wie werken er allemaal aan de broek en in welke omstandigheden? En profiteert de lokale bevolking van de productie of hebben ze er juist last van? Daarom kijken we binnen de Keurmerkenwijzer dus zowel naar het milieu als naar de omstandigheden waarin mensen werken (dat noemen we ‘mens en werk’).
Als onze duurzaamheidsscore op maar één aspect van een product betrekking heeft, dan zie je in de Keurmerkenwijzer alleen die score terug. Hebben we meerdere fases meegewogen, zoals in het voorbeeld van de broek, dan lichten we dat toe.
Een keurmerk kan veel willen en veel zeggen – maar als consument wil je natuurlijk weten wat daar in de praktijk ook van terecht komt. Daarom beoordelen we ook altijd de betrouwbaarheid van een keurmerk. Dat doen we door na te gaan of een keurmerk wel controleert of de aangesloten producenten de eisen ook goed opvolgen, en of die controle wordt uitgevoerd door een onafhankelijke organisatie of door de producent zelf. Ook checken we of het gevolgen heeft wanneer een producent zich niet aan de eisen houdt.
Tot slot bekijken we voor de keurmerken op voeding hoe makkelijk het is om op de website van een keurmerk informatie te vinden. Is die bijvoorbeeld goed vindbaar en leesbaar? En hoe concreet is de informatie eigenlijk? ‘De dieren hebben voldoende ruimte’ is bijvoorbeeld een stuk vrijblijvender dan ‘We houden niet meer dan 6 kippen per vierkante meter’.